Wyrażona w przepisie art. 596 k,c. generalna zasada wiąże możliwość wykonani prawa pierwokupu tylko z umową sprzedaży. Analiza przepisów ustawy z 17 II 1961 r. o spół – dzielniach i ich związkach rodzi wątpliwości co do tego, czy przesłanką wykonania prawa pierwokupu jest tylko umowa sprzedaży. Z ustawy wynika (art. 102 § 2), że rolnicza spół- dzielnie produkcyjna może skorzystać z pierwokupu w przypadku odpłatnego przeniesienia własności wkładu gruntowego. Powstaje jednakże pytanie, co należy rozumieć przez odpłatne przeniesienie własności wkładu gruntowego. Do czynności odpłatnych zaliczamy te czynności, w których świadczenie jednej strony jest ekwiwalentem świadczenia drugiej strony. Odpłatność nie oznacza, że ekwiwalent musi zawsze mieć postać pieniężną.